Stres, bedenimizin dıştan gelen uyarılara karşı olarak oluşturduğu fizyolojik, psikolojik tepkilerdir. Dıştan gelen uyarıları fark edebilmesi için bedenimizin bizi korumak aracıyla oluşturduğu alarm gibidir. Tehlike ile karşılaşıldığımızda bedenimiz bu alarm sistemini aktif hale getirerek bize uyarıda bulunmaktadır. Bu uyarıları bedensel ya da duygusal tepkiler olarak göndermektedir. Örneğin; trafikte aniden yanlış yönde gelmekte olan bir arabayı fark ettiğiniz sırada bedeniniz size hızlıca bir uyarı verir ‘sorun var, fark et’ diyerek bir anda kalp atışınız hızlanmaya başlar. Kalp atışınızdaki bu hızlanma ile beraber yapacağınız hamle ile içerisinde bulunduğunuz durumdan bir çıkış yolu arayışına girersiniz.
Günlük yaşantı içerisinde buna benzer birçok olay ile karşılaşılmaktadır. Stres tehlike anında hayatta kalabilmenizi sağlayan bir sistemdir. Size ‘kaç ya da savaş’ şeklinde nasıl hareket etmeniz gerektiğini söyler. Bir miktar stres yaşantınızı sürdürülebilir kılmak için elzemdir.
Stresin sorun haline dönüştüğü nokta ise; yaşantınız içerisinde çok sayıda sizin duygusal durumunuzu bozan olaylar yaşamanız ile başlamaktadır. Artık sizi sadece ters yönden gelen araçlar rahatsız etmez. Trafiğe çıkıyor, araç kullanıyor olmak bile kalp ritminizin bozulmasına neden olacaktır. Size günlük yaşantınız içerisinde çok sayıda tehlike olarak algılamanıza sebep olacak olaylar yaşanması stresin sorun olarak adlandırılabileceğine bir işaret olabilir.
Stresin sebep olduğu birçok rahatsızlık vardır. Bunlar;
- Bağırsak rahatsızlıkları
- Çeşitli bedensel ağrılar
- Migren
- Depresyon
- Anksiyete
- Kalp rahatsızlıkları
- Uyku sorunları
- Kilo artışı ya da azalışı
- Hafıza problemleri
- Dikkat dağınıklığı
- Egzama…
Strese neden olan sorunlar;
- Sevilen birinin kaybı
- Maddi sıkıntılar
- Okul, iş yaşantısında yaşanan problemler
- Boşanma süreci
- Yeni bir şeye başlangıç yapma. İş, ev vb.
- Maddi sıkıntılar
- Bir hastalık teşhisi…
STRESİN BELİRTİLERİ
Bedensel belirtiler: Kalp ritminin hızlı atması, terleme, uyku düzeninde bozukluk, aşırı kilo kaybı ya da artışı, kabızlık, ishal, kızarıklık, çene kasılması, enerji kaybı
Zihinsel belirtileri: Karar vermekte güçlük, düşünceleri toplamakta zorlanma, dikkati odaklamakta ve sürdürmekte güçlük, unutkanlık, dikkati odaklanmakta zorlanılması sebebiyle uğraş içerisinde bulunulan aktivitelerde hataların artması.
Ruhsal belirtileri: Ruhsal birçok zorluğun iç içe geçmiş olmasından kaynaklı, duygusal olarak da birçok olumsuz belirtiler yaşanmaktadır. Öfkelenme, sinirlilik hali, saldırgan davranışlarda artış gözlenmektedir.
STRESİN TERAPİSİ
- Stres oluşturan faktörlerin saptanması. Bu faktörlerin bulunması ile strese sebep olan durumlardan kaçınılması.
- Hayatınıza yeni bir düzen getirilmesi. Yeni hobiler elde etmek, yeni insanlar tanımak gibi.
- Sağlıklı ve dengeli beslenmek
- Uyku düzeni oluşturmak
- Yoga ve meditasyon yapmak
- Nefes egzersizleri ile rahatlamak
- Psikolojik destek almak
Uzman Psikolog
Serra Nimet ESENCAN