BİR KİMLİK EBEVEYN / EBEVEYN OLMAK / DANIŞAN EBEVEYN
Ebeveynlik; bir çocuğun gelişimsel ihtiyaç ve temel bakımını üstlenen, biyolojik herhangi bir bağ gerektirmeyen anne/baba olmayı içeren bir kavramdır.
Ebeveyn olma çocuğun gelişim sürecini ve duygusal ihtiyaçlarını fark etme, sağlıklı ve güven içeren bir iletişim ağı oluşturma ve bu yapılanma içerisinde yaşanan sorunlarla başa çıkabilme gibi bazı sorumluluklar gerektirir.
Çocuğun gelişim ve değişim gösterdiği yaşamda ebeveyn de çocuğun içinde bulunduğu döneme özgü farklılaşmalara adapte olmalıdır. Buradan anlaşılacağı gibi ebeveyn de bebeklikten yetişkinliğe evrilen çocukla hareket halinde olarak bir bağlantı yakalamalıdır.
Örneğin; Bir bebek fiziksel temasa çokça ihtiyaç duyar. Bebeğin dünya ile güvenli bir ilişki sağlaması için bu gereklidir. Henüz konuşamayan bebekle kurulan sözlü iletişim genelde tek yönlüdür. Anne/baba bebeğiyle konuşur, göz teması kurar ve onun sorununu yüz ifadesi, mimikleri, ağlaması hatta bazen ağlamasının şiddeti üzerinden anlamaya çalışır.
Ergenlikte ise daha çok bağımsızlık ve bireysellik kavramları genç için önemli hale gelir. Bedeninde de değişimler gözlenen genç eskidi kadar fiziksel temastan hoşnut olmayabilir. Bu dönemde ise ebeveynden daha çok sözlü bir destek ve anlayış beklenmektedir. Bu dönemdeki gence belki de ebeveyn daha önce hiç tanımadığı kadar alan tanımak durumundadır.
Ebeveynler çocukları ile arasındaki dönemsel farklılar da sebebiyle çoğu zaman bu geçişe hemen adapte olamayabilir. Bu çok normaldir. Bu sebeple ebeveyn aşağıda sıralanan sorunlardan bir ya da birkaçını hissettiğinde profesyonel bir desteğe başvurabilir.
Çocuk/diğer ebeveyn/kendisi tarafından fark edilen;
-Anlayışsız olarak nitelendirilme,
-İlişki ve iletişim kurmakta sıkıntı yaşama,
-Sabırsız davranma, sürekli cezaya başvurma,
-Fiziksel veya sözlü şiddet uygulama,
-Çocuğun yaş dönemi ihtiyaçlarına adapte olmakta güçlük çekme.
Son olarak, Kusursuz ebeveyn yoktur. Elinden geleni yapan ebeveyn vardır.
Bu iletişimi sağlayamamak bir suç değildir fakat iletişimin yolunu arayıp bir destek almaya direnirseniz, çocuğunuz yetişkin hayatına geçiş yaptığında sizi suçluyor olabilir.
Uzman Klinik Psikolog
Canan AKAR