Çocuklar neden sudan ya da denizden korkar? Sudan korkan çocuğa nasıl yaklaşılmalı? İşte, yaz döneminde ailelere konuyla ilgili öneriler…
Birçok anne baba çocuklarının korkuları olduğunu bilir ama bu korkuların nasıl geçirileceği hakkında yeteri kadar bilgi sahibi değildir. Korku, çocukların görünen ve görünmeyen tehlikeler karşısında gösterdikleri doğal bir tepkidir. Korku bir nesneye, kişiye ya da bir olaya bağlıdır.
Korkunun en önemli özelliği, korku veren uyaranın ani ve beklenmeyen bir durumda ortaya çıkmasıdır. Korkunun oluşumu, kişinin içinde bulunduğu çevrenin koşullarına, uyaranın şiddetine, geçmişteki yaşantılarına, o andaki fizyolojik ve psikolojik durumuna bağlıdır. Aslında bebekler doğuştan suya ve denize alışıktır. Sonradan yaşanan olaylar su ya da denize karşı korku oluşturur.
Korku doğuştan gelmez, sonradan öğrenilir
Kimi çocuklar sudan ve denizden hoşlanmaz. Denize giren çocuklar eğlenirken ve oyunlar oynarken suyun içindeki bazı çocuklar deniz kenarındaki kumda oynamayı tercih edebilir. Bu çocuk için bir tercihtir aslında. Fakat korku farklıdır. Çocuğunuzun korkmasının nedenlerinin başında anne babanın ve bakımıyla ilgilenen kişinin yaklaşımı çok önemlidir.
Çocuklar yeni bir deneyim yaşayacakları zaman çevresindekilerin nasıl davrandığına bakar ve onları taklit eder. Tedirgin yetişkinler çocuğu da tedirgin eder. Fazla sıcak ve soğuk su yüzünden yanan, üşüyen ve gözüne şampuan kaçan çocuklar bir daha aynı şeyleri yaşamamak için banyo yapmak veya denize girmek istemez. Mesela küvetin giderinden akıp giden su gibi kendisinin de oradan akıp gideceğini düşünüp belirsiz kaldığı durumlar yaşayabilir.
Anne ve babalar korkan çocuğa nasıl yaklaşmalı?
- Çocuğunuzu suya veya denize sokarken aceleci davranmayın, olabildiğince sakin kalın ve sabırlı olun. Aceleci tutumunuz veya hatalı bir adımınız işinizi daha da zorlaştıracaktır. Bırakın çocuk ortama ayak uydurana kadar deniz kenarında, kumda oynasın. Ona bir mesaj vermeden siz kendinizi suya bırakın, keyfini çıkarın. Hatta bu durumda çocuğunuzla ilgilenmeyin, o zaten radarlarını açmış sizi ve sizin tepkilerinizi izliyor olacaktır. Davranışlarınız ve sözleriniz daha etkilidir.
- Çocuk korktuğunda sert tepki göstermeyin. Genellikle korku duygusu ortaya çıktığında ailelerin ‘Erkek çocuk korkar mı, koskoca adam olacaksın’ gibi sözleri korkuyu azaltmaz, aksine besler. Korkularından dolayı çocuğu ayıplamamak, utandırmamak, onunla alay etmemek gerekir.
- Aşırı kollayıcı tutum sergilemeyin. Aşırı kollanan çocuk “Demek ki etrafta tehlike var” diye düşünür.
- Korkunun üzerine gitmek fikri çocuklar için geçerli değildir. Çocuk korktuğu şeye yavaş yavaş alıştırılmalıdır. Örneğin denizden korkan bir çocuğun önce uzaktan denizi ve deniz kenarında oynayan çocukları izlemesine imkan verilmelidir. Daha sonra çocuğun önce deniz kenarında oynaması, sonra ayaklarını ıslatması ve yavaş yavaş denize girmesi sağlanmalıdır.
- Çocukların korkuları asla onlar üzerinde bir disiplin aracı olarak kullanılmamalıdır.
Evlilik ve Çocuk Terapisti Uzman Psikolog Ramazan Şimşek