Evden ilk defa ayrılan çocuğun zihni ve duyguları karmakarışıktır. “Çocuğun hayatında çok önemli bir dönüm noktası olan bu ayrılışın etkisi ömür boyu sürer” diyen Evlilik ve Çocuk Terapisti Uzman Psikolog Ramazan Şimşek, ailelerin bu süresi sağlıklı bir şekilde atlatması için öneriler bulundu.
Her çocuk evden ayrılırken, kreşe başlarken kaygı yaşar. Bu kaygının yoğun olarak yaşanmasına ayrılma anksiyetesi (kaygı) denir. Çocuklar bu anksiyeteyi farklı yollardan ve farklı stillerle ifade ederler. Çocukların bu stillerinin bilinmesi bu zor sürecin sağlıklı ve güvenli bir şeklide aşılmasını sağlar Peki, bu stiller nelerdir ve nasıl baş edilir?
Ağlayan çocuk
- Ne hissediyor?
“Annem ve babam beni bu yabancı yerde tek başıma bıraktı. Kendimi güvende hissetmiyorum.”
- Nasıl yaklaşılmalı?
Sakın endişeli ve üzgün gözlerle bakmayın. Eğlenceli ve güvenli bir yer olduğunu, öğretmenin çok sevecen biri olduğunu ifade edin. İsterse onu bekleyeceğinizi, o izin verince gidebileceğinizi söyleyin. Bazı öğretmenler size “Siz gidin, çocuğunuz susar” diyebilirler. Sakın bırakmayın. Asla gizlice gitmeye, kaçmaya çalışmayın. Çocuk izin verdiğinde gidebilirsiniz. “Tekrar gelecek misin?” diye sorarsa ona, size ait bir eşyayı bırakın. İşe yaradığını göreceksiniz.
Not: Bu çocukların alışma süreleri belirsizdir. Bazıları hemen alışır, bazıları ise haftalar alabilir. Sizin onu terk etmeyeceğinizi anladığında kreşten gitmenize kolaylıkla izin vereceklerdir. Güvenlerini kıracak bir yapmazsanız süreci kolayca atlatabilirsiniz.
Cesur ama korkmuş çocuk
- Ne hissediyor?
“Ben asla ağlamam, ben ağlamayacağım, ağlamak yok” cümleleri onların duygusunu en iyi şekilde anlatır. Hatta ağlamamak için veda bile etmezler.
- Nasıl yaklaşılmalı?
Sizinle vedalaşmadığı için panik olmayın. O kendi kendine başa çıkmaya çalışıyordur. Vedalaşması için ısrar etmeyin. Onu ne kadar özleyeceğinizi ya da onsuz çok üzüleceğinizi söylemeyin. Bu onu daha kötü yapar.
Not: Çocuğunuzu günün sonunda olabildiğince sakin karşılayın. Okulun nasıl geçtiğini siz sormayın. O anlatırsa siz sadece dinleyin. Günün sonunda telaşlı, heyecanlı olursanız çocuğunuz kreşi tamamen bırakabilir.
Geç tepki veren çocuk
- Ne hissediyor?
İlk başlarda “burası çok eğlenceli, ben gayet iyiyim burada” olan duygular birkaç gün ya da birkaç hafta sonra “Eee annem nerede benim!” duygusuna döner.
- Nasıl yaklaşılmalı?
İlk başlarda ne kadar çok eğlendiğini anlatın. Öğretmenine onunla biraz daha yakın ilgi göstermesini söyleyin. Arkadaşlık bağına çok önem veren bu çocuklar için öğretmeninden deneyimli birkaç çocukla yakınlık kurması için teşvik etmesini isteyin.
Not: İlk istememe tepkisi geldiğinde hemen kreşi bırakma kararı almayın. Sabrederseniz alışacaktır. Kreşe bırakırken onun onayını almadan sakın bırakmayın. Biraz beklerseniz sizi kendisi gönderecektir. Çocuğunuz biraz geç alışıyor, bu bilgiyi not edin çünkü yeni ortamlara girerken genelde böyle davranacaktır.
Sessiz gözlemci
- Ne hissediyor?
“Oyuna başlamadan önce burada neler olduğunu bilmek istiyorum, bana biraz izin verin” sessiz gözlemcileri en iyi anlatan sözlerdir.
- Nasıl yaklaşılmalı?
Çocuğunuza okul ve diğer çocukları anlatan kitaplar okuyun. Onunla konuşun ama ısrar etmeyin ters teper. Not: Gözlemci bir çocuğunuz var. Ortamı tanıyana ve kendini güvende hissedene kadar çekimser kalabilir. Bu onun stilidir, dert etmeyin.