OTİZM ve OYUN TERAPİSİ

Otizm Nedir?

Otizm, sosyal uyum güçlüğü ve sosyal iletişim bozukluğudur. Otizmli çocuklarda göz teması kuramama, akranlarıyla beraber ilişki kuramama, çevrelerinde olan bitene ilgisiz görünme, ona seslenildiğinde tepkisiz kalma, karşısındaki kişiye duygusal karşılık verememe gibi tepkiler gözlenmektedir. Otizmli çocuklarda, bu tepkilerle beraber bozulmuş oyun davranışı görülür. Çocuklar kendi akranları veya ebeveynleriyle oynamak yerine kendi başına oynamayı tercih ederler.

Otizm hakkında detaylı bilgi için…

Otizmli Çocuklar İçin Oyun Terapisi

Otizm ve oyun terapisi. Oyun aslında, çocukların duygularını-düşüncelerini paylaştıkları, yeni bir şey öğrendiklerinde onu gösterebilecekleri, öğrendiklerini de tekrarlayarak daha iyi bir yere taşıyabilecekleri, çocuğun dış gerçeklikle kendi iç gerçekliği arasındaki ara alandır.  Ancak otizmli çocukların oyunları ise daha çok oyuncakları döndürme, oyuncakları bazı niteliklerine göre eşlemek, sıralamak, ışıkları açıp-kapatmak, oyuncakları koklayıp bırakma veya kendi kendine sallanmaktır. Aslında buradaki davranışlar bizim için anlamsız gibi görülse de birçok anlamı içinde barındıran davranışlardır. Çocuklar için bu davranışlar onlara karmaşık ve korkutucu gelen hayatın içinde kendilerine yer bulabilmek, güvende hissetmek ve yaşadıkları kaygıyı hafifletmek içindir.

Oyun Terapisinin Amacı Nedir?

Sosyal etkileşimi arttırmak için oyun çok iyi bir yöntemdir. Aslında buradaki amaç; çocuğun kendi dünyasını anlamlandırmaya yardım etmek ve dış dünya ile etkileşimini arttırmak, ilişki kurabilme becerisini güçlendirmek, duygularının farkına varmasına ve karşısındaki kişiye bunu yansıtabilmesini sağlamaktır. Çocukta sosyal etkileşim arttıkça sıra alma, paylaşma gibi becerileri de öğrenecektir. Taklit becerisi güçlenecektir. Bununla beraber çocukta soyut düşünce gibi daha karmaşık sosyal becerileri de gelişecektir. Bunun sonucunda da çocuk akranlarıyla daha iyi ilişki kuracaktır ve grup çalışmalarında uyumu artacaktır.

 Bununla beraber oyunda farklı roller üstlenen çocuk öğrendiği rollerle hayatın içinde farklı farklı alanlarda olabilmeyi görecektir.

Oyun terapisinde ise terapistle kurulan ilişkinin dışında aile ve ev ortamında da bu sürecin devam ettirilmesi önemlidir. Ev ortamında sürece devam ettirilmesi olumlu sonuçlar elde edilmesini hızlandıracaktır. Ev ortamında ruh sağlığı uzmanının bu süreci takip edip çocuğun ihtiyacına uygun yöntemlerle yönlendirmesi sürecin parçasıdır. Süreç çocuğun ilgi alanına, yeteneklerine ve gelişimine göre değişiklik göstermektedir.

Peki Ebeveynler Bu Süreçte Çocuklarıyla Nasıl Oynamalıdır?
Nelere Dikkat Etmelidir?

 Oyunlarda çocuğun ilgisini çeken oyuncaklarla oynamak iletişimi güçlendirmek anlamında önemlidir. Bu yüzden ilgisini çekmeyen oyuncaklarda ısrarcı olunmamalıdır. İlgisini çeken oyuncaklarla oyun kurabilmek, -mış gibi oyun oynama becerisini güçlendirecektir. Oyun içinde çocuğa emir vermek çocuğa düşünme fırsatı vermeyeceğinden emir verilmemelidir. Ayrıca iletişime girerken arkadan ona seslenmek yerine onun göz hizasında olunması iletişimi arttıracaktır. İletişimi güçlenen çocuk karşısındaki kişi ile de iletişime girmeye çalışacaktır. Oyun ortamında çok fazla oyuncak olması da otizmli çocuklar için dikkati yoğunlaştırmada zorluk yaşamalarına neden olacağı için oyun alanında çok fazla oyuncak olmamalıdır.

Uzman Psikolog
Serra Nimet ESENCAN

---